Genel Olarak Boşanma Davaları:
Büyük umutlar ve mutluluklar ile başlayan evlilikler, bazen boşanma ile sonuçlanabilmektedir.
Acıdan kaçınma eğiliminde olan insanoğlunun yüzleşmek zorunda kaldığı en acı verici olaylardan bir tanesidir.
Evlilik her ne kadar acı verici bir olay olsa da, bir o kadar hayatın içerisinde, toplum hayatımızın bir parçası olarak bulunmakta.
Her ne kadar istenmese de; eski dönemlerden bu yana eşler arasında uyumsuzluk öyle ya da böyle bir boşanma olgusu mevcuttur.
Boşanma her ne kadar iki kişinin fiziksel, fikirsel ve duygusal birlikteliklerinin sona ermesi olsa da; boşanmaya bağlı sonuçlar sadece bununla sınırlı değildir.
Boşanma, Sadece “İki Kişinin Ayrılması” Demek Değildir!
Boşanma ile birlikte iki kişi (eşler) dışında çocukların velayet durumu gündeme gelecektir. Çocukların boşanma sonucunda hangi eş ile birlikte kalacağı (velayet), çocuğun velayetini alamayan eş ile çocuk arasındaki görüşme, ziyaret, zaman geçirme (Kişisel İlişki Kurma Hakkı), Çocuğun boşanma davası sürecinde ki bakım ve giderleri (Geçici=Tedbir Nafakası), Boşanma sonrasındaki bakım, eğitim ve diğer giderleri (İştirak Nafakası) konuları gündeme gelecektir.
Yine tarafların boşanma sonucunda birbirlerinden Boşanmaya Bağlı Maddi Tazminat, Boşanmaya Bağlı manevi Tazminat Davası açma hakkı olduğu gibi yoksulluğa düşme ihtimali bulunan eşin diğer eşten nafaka (Yoksulluk Nafakası) isteme hakkı bulunmaktadır.
Tarafların düğününde kadına takılan ziynet eşyaları ile yine takıntıların kime verileceği, boşanma sonucunda çeyiz eşyaları ve ev eşyalarının ne şekilde paylaştırılacağı da gündeme gelecektir.
Özellikle boşanma davasının kesinleşmesi üzerine, eşlerin evlilik süresi içerisinde edinmiş oldukları mal rejiminin tasfiyesine ilişkin davalar da ortaya çıkacaktır.
Burada dikkat edilmesi gereken husus;
Yazımızın başında da belirttiğimiz üzere insanlar mutlu olmak için evlenirler. Evliliğe ve eşine dair büyük umutları bulunmaktadır. Zaten umut ve beklentilerin bulunduğu bir evlilikte boşanma zaman zaman gündeme gelse de, dava aşamasına taşınması zor bir ihtimaldir. Bir başka deyişle, boşanma süreci, evliliğe dair umut ve beklentilerin sona erdiği andan başlar.
Boşanmaya sebebiyet veren olaylar bu umutların, beklentilerin, hayallerin ve güvenin önce azalmasına ve sona ermesine sebebiyet vermektedir.
Boşanmadan Önceki Hayatınız, Boşanmadan Sonraki Hayatınız.
Boşanma davası, kişinin başına gelecek en trajedik, travmatik ve en acı verici olaylardan bir tanesidir.
En çok güvendiğiniz, kendisine büyük umutlar bağladığınız, hayallerinizin odak noktasında bulunan kişi tarafından incitilmekte ve kırılmaktasınız. Böylesi zorlu bir süreç sadece duygusal anlamda değil aynı zamanda geleceğe dair “boşandıktan sonra ne olacak?”, “ben şimdi ne yapacağım?”, “boşanma davasından sonra beni nasıl bir hayat bekliyor?” soruları ile dolu belirsiz bir gelecek korku ve endişesi ile daha da zorlu hale gelmektedir.
Boşanmanın bu duygusal ve psikolojik zorlu süreci yanında; “Boşanma Davası” sürecinin hukuki, teknik yönü de bulunmaktadır.
Boşanma Davası için müracaat eden müvekkillerimize sıklıkla söylediğimiz üzere; hayatınız “Boşanmadan Önceki” ve “Boşanmadan Sonraki” şeklinde ikili bir ayırıma doğru ilerlemektedir.
Boşanma Davası ise, Boşanmadan sonraki hayatınızın en önemli başlangıç noktalarından bir tanesidir. Boşanma davası sonucunda haklarınızı alamamanız ve mağduriyet yaşamanız yeni hayatınıza kötü bir başlangıç olacaktır. Hatta bazı sonuçlara, hayatınız boyunca katlanmak zorunda kalırsınız!
Bu nedenle, boşanma ile birlikte sahip olduğunuz hakların boşanma davası içerisinde tam olarak işlenmesi, haklarınızın tam olarak kullanılması ve dava sonucunda mağduriyetlerin yaşanmaması adına Boşanma Sürecinin konusunda uzman, tecrübeli ve iyi bir boşanma avukatı tarafından yönetilmesi gerekmektedir.
Avukat Ali Deniz‘in temel faaliyet alanı boşanma davalarıdır. Sitemizde Boşanma Davası ve sonraki süreçlere ilişkin bir çok makale ve yazımıza ulaşabileceksiniz.
Aşağıda Boşanma Davası ile ilgili sık sorulan sorulara cevap vereceğiz.
Boşanma Nedir?
Hukuken geçerli bir evliliğin hakim kararı ile sona erdirilmesine boşanma denilmektedir.
Boşanma Davası Nedir?
Mahkeme ya da hakim kendiliğinden bir hukuki uyuşmazlığa bakamaz. Bu uyuşmazlığın dava yoluyla mahkemede ileri sürülmesi gerekmektedir.
En yalın tarifiyle, Boşanma Davası; eşlerden birisinin mevcut evliliğin sona ermesi için, boşanmaya sebebiyet veren olayları (uyuşmazlığı) ve boşanma talebini mahkeme bir dilekçe ile (boşanma dilekçesi) mahkemeye sunmasıdır.
Boşanma sebepleri nelerdir?
Türk Medeni Kanunumuzda Boşanma sebepleri sınırlı sayıda düzenlenmiştir. Yani boşanma sadece aşağıdaki sebeplerin bulunması halinde gerçekleşir. Boşanma sebepleri;
- Zina Nedeniyle Boşanma (TMK. 161. Madde)
- Hayata Kast Nedeniyle Boşanma (TMK. 162)
- Pek Kötü Muamele Nedeniyle Boşanma (TMK. 162)
- Onur Kırıcı Davranış Nedeniyle Boşanma (TMK. 162)
- Suç İşleme Nedeniyle Boşanma (TMK. 163)
- Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma (TMK. 163)
- Terk Nedeniyle Boşanma (TMK. 164)
- Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma (TMK. 165)
- Evlilik Birliğinin Sarsılması (Şiddetli Geçimsizlik) Nedeniyle Boşanma (TMK. 166/1)
- Anlaşmalı Boşanma (TMK. 166/3)
- Fiili (Eylemli) Ayrılık Nedeniyle Boşanma (TMK. 166/4)
Şeklinde düzenlenmiştir.
Kaç tür boşanma davası vardır?
Hukukumuzda, Anlaşmalı Boşanma Davası, Çekişmeli boşanma davası olmak üzere iki tür boşanma davası bulunmaktadır.
Çekişmeli Boşanma Davası Ne Demektir?
Boşanma ya da boşanmaya bağlı sonuçlar bakımından (nafaka, tazminat, velayet vs.) konusunda taraflar arasında anlaşmanın bulunmadığı hallerde çekişmeli boşanma davasından söz edilir.
Bir başka ifadeyle; bir boşanma davası anlaşmalı boşanma davası değilse, çekişmeli boşanma davasıdır.
Çeşitli olasılıklardan yola çıkarak, bir boşanma davasında:
- Eşlerden birisi boşanmak istemekte, diğeri boşanmak istemiyor ise;
- Eşler boşanma konusunda anlaşmışlar (her ikisi de boşanmak istiyor), ancak boşanmanın sonuçlarından en az bir tanesi konusunda (Velayet, nafaka, tazminat vs.) anlaşamıyor ise,
- Tarafların anlaşmalı boşanma imkanı bulunmuyor ise; (Anlaşmalı boşanma için aranan 1 yıllık evlilik süresi dolmamış ise, eşlerin anlaşmalı boşanma davasının duruşmasında hazır bulunma imkanları yok ise vs.)
Çekişmeli boşanma davası gündeme gelecektir.
Çekişmeli Boşanma Davasının Aşamaları Nelerdir?
Çekişmeli Boşanma Davasının yargılama aşaması Hukuk Muhakemeleri Kanunu’da düzenlenmiştir. Buna göre yazılı yargılama usulünün uygulandığı boşanma davalarında aşamalar,
Dilekçeler Aşaması,
Dilekçeler aşamasında taraflar karşılıklı olarak dava dilekçesi, cevap dilekçesi, cevaba cevap dilekçesi ile ikinci cevap dilekçelerini sunarlar.
Ön İnceleme Duruşması Aşaması,
Ön İnceleme duruşması uyuşmazlığın tespit edildiği, tarafların sulha davet edildiği aşamadır.
Ön inceleme ve ön inceleme duruşması hakkında daha detaylı bilgi için “Boşanma Davasında İlk Duruşma” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Tahkikat Aşaması,
Tahkikat aşaması tanıkların dinlendiği, delillerin toplandığı, bilirkişi incelemesi ile pedagog incelemesinin yapıldığı yani dosyayı aydınlatma adına tarafların iddia ve savunmalarının ispatlamaya çalıştığı aşamadır.
Sözlü Yargılama Aşaması
Sözlü yargılama aşaması dosyanın tümü hakkında tarafların beyanda bulundukları aşamadır.
Sözlü yargılama aşaması için detaylı bilgi için “Boşanma Davasında Son Duruşma” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Hüküm Aşaması
Mahkemece, boşanma davasına ilişkin verilen kararın açıklandığı aşamadır. Mahkeme son duruşmada davaya ilişkin kararını açıklayacaktır.
Olmak üzere 5 (beş) aşamalıdır.
Çekişmeli Boşanma Davası İçin Gereken Evraklar Nelerdir?
Çekişmeli boşanma davası açabilmek için boşanma dilekçesinin hazırlanmış olması ve boşanma dilekçesinin ekine kimlik fotokopisinin eklenmesi yeterli olacaktır.
Yargılamanın ilerleyen aşamalarda delil ve tanık listesi ayrıca sunulacağından delillerin ve tanık listesinin dava açılırken sunulması zorunlu değildir.
Eğer davayı siz açtıysanız, mahkeme veznesinden harç ve masrafların yatırıldığına dair makbuzları da ekleyeceksiniz.
Eğer bir boşanma avukatı aracılığıyla dava açacaksanız avukatınıza “Boşanma Vekaletnamesi” vermelisiniz.
Anlaşmalı Boşanma Davası Nedir?
Eşlerin, aralarında anlaşarak hazırlayıp, imzaladıkları Anlaşmalı Boşanma Protokolü ile müracaat ederek genel itibariyle tek celsede sonuçlanan boşanma davalarıdır.
“Anlaşmalı Boşanma Davasının Avantajları” başlıklı yazımızda detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.
Anlaşmalı Boşanma Davasının Şartları Nelerdir?
Anlaşmalı boşanma Davası Türk Medeni Kanunu 166/3’te düzenlenmiştir. Buna göre;
- Eşler arasındaki evliliğin en az bir yıl sürmüş olması,
- Eşlerin, boşanma ve boşanmanın sonuçları konusunda tam bir mutabakata (anlaşmaya) varmış olması,
- Eşlerin, bu anlaşmayı birlikte duruşmada hazır bulunarak tekrar etmesi,
- Eşler arasındaki bu anlaşmanın hakim tarafından uygun bulunması,
Koşullarının tamamının bir arada bulunması gerekmektedir.
Anlaşmalı Boşanma İçin Bir Yıllık Evlilik Süresi Zorunlu Mudur?
Evet, kanunda bu husus özel olarak düzenlenmiş olup, bir yıllık evlilik süresi dolmadan anlaşmalı boşanma davası açılamaz. Açılır ise mahkeme davayı red edecektir.
Bu konuda “Anlaşmalı Boşanma Davası İçin İlk Koşul Evlilik Süresi” başlıklı detaylı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Boşanma Davasında Boşanma Protokolü Nedir?
Anlaşmalı boşanma davasında tarafların, boşanma ve çocuklar ile boşanmanın mali sonuçlarına ilişkin olarak düzenleyip mahkemeye sundukları anlaşma metnidir.
Protokolü inceleyen aile mahkemesi, eğer protokolü uygun bulursa boşanma protokoldeki taraf iradelerine göre gerçekleşecektir.
Anlaşmalı Boşanma Protokolü ve ne şekilde hazırlanacağı konusunda “Boşanma Protokolü Nasıl Hazırlanır?” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Çekişmeli boşanma davasında protokol olmaz, boşanma dilekçesi olur!
Anlaşmalı Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Anlaşmalı boşanma davası genel itibariyle tek celsede sonuçlanan boşanma davası türüdür. Tabi, burada tüm koşulların sağlanmış olması gerekir.
Anlaşmalı boşanma davası açıldıktan sonra mahkemenin iş yoğunluğuna bağlı olarak bir hafta ile bir ay sonrasına duruşma günü belirlenir.
Duruşma günü tüm koşulların varlığı halinde boşanmaya karar verilir. Gerekçeli kararın taraflara tebliğ edilmesi üzerine istinaf süresinin dolmasıyla gerekçeli karar kesinleşir.
Böylesi bir ihtimalde anlaşmalı boşanma davası, 1 ay ile 3 ay arasında sonuçlanmış olacaktır. Ancak süreyi azaltan bir çok faktör bulunmaktadır.
Anlaşmalı boşanma davasının aşamaları ve kesinleşme sürecine ilişkin detaylı bilgi için “Anlaşmalı Boşanma Davasında Karar Ne Zaman Kesinleşir?” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Boşanma Davası Hangi Mahkemede Açılır?
Boşanma davaları “Aile Mahkemeleri”nde açılıp görülmektedir. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise; Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılır.
Bugün hemen hemen bütün illerde ve büyük ilçelerde Aile Mahkemeleri bulunmaktadır. Nüfusu itibariyle iş yoğunluğu fazla olmayan yerlerde ayrı bir aile mahkemesi kurulmadığından, burada aile mahkemesinin görevine giren davalara asliye hukuk mahkemeleri bakmaktadır.
Bu konu hakkında daha detaylı bilgi için “Boşanma Davası Nasıl Açılır?” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Boşanma Davası Neredeki Mahkemede Açılır?
Boşanma davasında yetkili mahkeme, boşanma davasının neredeki (hangi şehir, ilçe) mahkemesinin davaya bakacağını ifade eder.
Boşanma davasında yetkili mahkeme,
- Davacı eşin yaşadığı (ikamet ettiği) yer aile mahkemesi,
- Davalı eşin yaşadığı (ikamet ettiği) yer aile mahkemesi
- Eşlerin en son 6 ay birlikte yaşadıkları (ikamet ettikleri) yer aile mahkemesidir.
Davacı davasını bu üç seçenek yerdeki aile mahkemesinde açabilir.
Bu konu hakkında daha detaylı bilgi için “Boşanma Davası Nasıl Açılır?” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Çekişmeli Boşanma ile Anlaşmalı Boşanma Arasındaki Farklar Nelerdir?
Çekişmeli boşanma ile anlaşmalı boşanma arasındaki en önemli farklar;
- Çekişmeli boşanma davasında kusur araştırması yapılırken, anlaşmalı boşanma davasında bırakın kusuru olaylar bile dava konusu edilmez, yani kimin kusurlu olduğu, eşler arasında neler yaşandığı hususu yargılama konusu edilmez.
- Çekişmeli boşanma davası, anlaşmalı boşanma davasına göre çok uzun sürmektedir. Anlaşmalı boşanma davasında davanın koşulları ve protokol hususunda herhangi bir eksiklik yok ise tek celse (duruşma) de yargılama sonuçlanır.
- Çekişmeli boşanma davasında mahkeme hakiminin hem boşanma konusunda, hem boşanmanın sonuçları konusunda bir karar vermesi gerekecektir. Yani hem tarafların boşanma taleplerinin kabulü ya da reddi yönünde karar verirken hem boşanmanın sonuçları olan velayet, nafaka, tazminat, kişisel ilişki vs. konusunda karar vermesi gerekir.
- Oysa Anlaşmalı boşanma davasında hakim sadece tarafların hür iradesi ile hareket edip etmediği ve protokolün uygun olup olmadığına karar verecektir. Hür irade ile boşanmak istediklerini beyan eden tarafların boşanmalarına ve protokoldeki gibi boşanmalarına karar verecektir. Nafakanın miktarına, tazminatın tutarına müdahale etmeyecektir.
- Anlaşmalı boşanma davalarında tanık, bilirkişi incelemesi, keşif gibi deliller ileri sürülmez. Çekişmeli boşanma davalarında Boşanma Davalarında ileri sürülmesi caiz olan her türlü delil ileri sürülür ve araştırılabilir. Bu da yargılamayı uzatan bir etkendir.
- Anlaşmalı boşanma için bir yıllık evlilik süresi zorunludur. Oysa çekişmeli boşanma davası için böyle bir zorunluluk bulunmamaktadır.
- Anlaşmalı boşanma davasında eşlerin duruşmada hazır bulunması zorunludur. Oysa çekişmeli boşanma davasında eşlerin duruşmada hazır bulunması gerekmez.
- Anlaşmalı boşanma tek duruşmada (celsede) sonuçlanabilirken, çekişmeli boşanma davası tek celsede sonuçlanmamaktadır. Bu nedenle anlaşmalı boşanma davasında boşanma süreci hızlı, çekişmeli boşanma davasında ise daha uzun sürmektedir.
Daha detaylı bilgi için “Anlaşmalı Boşanma Davasının Avantajları” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Boşanma Davaları Ne Kadar Sürer?
Anlaşmalı boşanma davaları tek celsede (tek duruşmada) sonuçlanırken, çekişmeli boşanma davalarında bu süreç daha uzun sürmektedir.
Çekişmeli boşanma davasında yargılama aşamaları yukarıda açıklamıştık. Buna göre; Dilekçeler aşaması, Öninceleme aşaması, Tahkikat aşaması, Sözlü Yargılama aşaması ve Hüküm aşamalarında oluşur.
Dolayısıyla günümüz koşullarında her şey sorunsuz ve gecikmesiz gerçekleşse bile bu süreç en az 1 ila 1,5 yıl sürmektedir. Bu sürece istinaf ve temyiz süreleri dahil değildir.
“Boşanma Davası kaç ay sürer?”, “Boşanma davası kaç yıl sürer?”, “Boşanma davası en fazla ne kadar sürer?” şeklindeki sorularının cevabını, yargılamayı yapan hakim dahi net olarak size söyleyemez. Buradaki sürelerin genel nitelikli olduğunu belirtmekte fayda var.
Boşanma Davasında Davayı İlk Açan Taraf (Eş) Avantajlı Mıdır?
Evet, kesinlikle.
Çünkü özellikle eşlerin ayrı şehirlerde yaşadığı durumlarda davayı ilk açan eş, boşanma davasının hangi mahkemede açılacağını belirlemiş olacaktır. Yukarıda belirttiğimiz üzere, davacı davasını isterse oturduğu yerdeki, isterse davalı eşin bulunduğu yerdeki, dilerse en son 6 ay beraber yaşadıkları yerdeki mahkemede açabilecektir.
Örneğin, eşlerden davacı, boşanmak için ayrıldıktan sonra Hakkari’de yaşamaya başlar, eşi ise İstanbul ilinde yaşıyor ise, davanın nerede görüleceğini davayı açan eş belirlemiş olacaktır. Bu örnekte Hakkari’de dava açılması halinde, davalı eş İstanbul ilinde otursa da Hakkari ilindeki davayı takip etmek için ya Hakkari’ye gidecek ya da avukat aracılığıyla kendisini temsil ettirecektir.
Boşanma davasını, karşı tarafın açmasını beklemek bir çok problemi de beraberinde getirir.
Özellikle bazı boşanma türlerinde dava açmak için, eylemin öğrenildiği tarihten itibaren hak düşürücü süreler olduğu gibi eylemin gerçekleştiği tarihten itibaren de bazı hak düşürücü süreler olabilmektedir.
Örneğin eşinin zina ettiğini öğrenen kişi 6 ay davayı açmayıp beklerse, zina sebebine dayalı olarak dava açamayacaktır. Bu durumda bekleyen kişinin dava hakkı ortadan kalkmış olacaktır.
Yine, kendisine fiziksel şiddet uygulanmasına rağmen eşi ile birlikte aynı çatı altında yaşamaya devam eden kişi bu eylemleri affetmiş sayılacaktır. Bu durumdaki kişinin davayı açmak yerine, eşinin dava açmasını beklemek kadar yanlış bir tutum olamaz.
Davayı ilk açan eşin avantajları konusunda daha detaylı yazımız için “Boşanma Davasını İlk (Önce) Kim Açmalıdır?” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Boşanma Davasında Sosyo – Ekonomik Durum (SED) Araştırması Ne Demektir?
Boşanma davasında kişilerin sosyal ve ekonomik durumlarının araştırılması için kollukça (emniyet ya da jandarma) tarafından yapılan araştırma işlemidir.
Burada kişinin sosyal durumu, nerede yaşadığı, kimlerle yaşadığı, herhangi bir fiziksel engelinin olup olmadığı, yaşamını nasıl idame ettirebildiği, kimlerden ekonomik destek aldığı, adına kayıtlı taşınmaz ya da taşınır olup olmadığı, eğitim durumu vs. gibi konular araştırılacaktır.
Boşanma davasında, mahkeme; boşanma ile birlikte,
- Nafaka (Çocuk ve Eş İçin)
- Maddi Tazminat,
- Manevi Tazminat,
Konusunda bir karar verilecektir.
Bu talepler ise tam olarak matematiksel değil, tarafların sosyo-ekonomik durumu ile orantılı olarak hakimin vicdani kanaatiyle belirlenecektir.
Dolayısıyla nafaka verilip verilmeyeceği, ya da ne kadar verileceği hususunda hakime yol göstermesi bakımından bu araştırmanın yapılması gerekmektedir.
Ancak şunu da ifade edelim ki; sosyo-ekonomik durum incelemeleri tek başına belirleyici olmayıp; mahkemece tarafların ekonomik durumları tapu, trafik tescil, maaş ya da ücret alınıyor ise ilgili kurum ve kuruluşlar ile yazışmalar sonucunda tespit edilerek netleşecektir.
Pedagog İncelemesi Ne Demektir?
Adliyelerde görevli bulunan pedagoglarca çocuğun geçici velayeti ya da boşanma sonucundaki velayeti konusunda gerekli incelemeleri yapmak ve rapor hazırlama sürecine pedagog incelemesi denilmektedir.
Boşanma davalarında velayet hususu konusunda bir uyuşmazlık bulunduğunda, yani her iki eş çocuğun velayetini istiyor ise bu durumda mahkemece çocuğun üstün yararı gereğince
- Çocuğun yargılama süresi içerisinde kimin yanında kalacağı,
- Dava sonucunda çocuğun velayetinin kime verileceği
- Velayet kendisine verilmeyen eş ile çocuk arasında kişisel ilişki kurulmasının olası etkileri,
Konularında rapor hazırlaması için mahkemece pedagog incelemesi yaptırılacaktır.
Mahkemelerde görevli bulunan bu pedagoglar çocuğun bulunduğu yerde gerekli incelemeler yapar, çocuk/lar ile görüşmeler yapılır, eşler ile görüşülür ve sonuç olarak çocuğun hangi eş yanında kalabileceği, velayet hususunda varsa sakıncalar belirtilir.
Sosyal İnceleme Raporu (SİR) Nedir?
Yukarıda çocuğun velayeti ve kişisel ilişki kurulması konusunda mahkemece pedagog incelemesi yaptırılacağını açıklamıştık. Pedagoglarca hazırlanan bu raporlara sosyal inceleme raporu (kısaca SİR) denilmektedir.
İşte mahkemece pedagoglarca düzenlenen bu raporlara göre velayet ve geçici velayet hususu düzenlenecektir.
Eğer pedagog incelemesi sırasında çocuğun eşlerden birisi ile görüşmesinin sakıncalı olduğu tespit edilirse kişisel ilişki kurulması konusunda bu husus da dikkate alınacaktır.
Boşanma Davasında Tarafların Duruşmalara Katılması Zorunlu Mudur?
Kural olarak; hiç kimse kendi hakkını kullanmaya zorlanamaz. Ancak sonuçlarına katlanır!
Burada zorunluluk kavramını iki şekilde açıklayarak soruyu cevaplandırmak gerekir.
Bir kişi kendi boşanma davasının duruşmasına katılmaya zorlanabilir mi?
Hayır, hiç kimse kendi hakkını kullanmaya zorlanamaz. Burada ceza yargılamasındaki gibi zorla getirme ya da özellikle sanıklar gibi hakkında yakalama kararı çıkarılması gibi bir durum söz konusu olamaz.
Kişinin kendi boşanma davasının duruşmalarına katılması gerekli midir?
Burada da ikili bir ayırım yapmak gerekir.
Çekişmeli boşanma davalarında: Eğer kendisini bir vekil ile temsil ediyor ise duruşmaya katılmak zorunda değildir. Eğer kendisini vekil ile temsil etmiyor ise, sonuçlarına katlanır. Bu sonuçlar;
Kişi davacı ise; duruşmaya kendisi veya vekili katılmaz ise dava dosyası önce işlemden kaldırılır, üç ay içerisinde yenilenmediği takdirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilir.
Kişi Davalı ise; duruşmaya kendisi veya vekili katılmaz ise, duruşmada gerçekleşen ve yokluğunda yapılan usuli işlemlere itiraz edemez.
Anlaşmalı boşanma davalarında ise, her iki tarafın duruşmada hazır olması gerekir. Sadece vekillerin gelmesi yeterli olmayıp tarafların bizzat duruşmada hazır olması gerekir. Aksi takdirde anlaşmalı boşanma gerçekleşemez.
Eşlerden Birisi Boşanmak İstiyor, Diğeri İstemiyor İse Ne Yapılmalıdır?
Boşanmanın gerçekleşmesi için her iki eşin boşanmak istemesi gerekmez. Yani eşlerden birisinin boşanmak istemesi boşanma davası açmak için yeterlidir. Karşı tarafın kabulü gerekmemektedir.
Burada yapılacak tek şey, çekişmeli boşanma davası açmak olacaktır. Kişi boşanma dilekçesi ile birlikte Aile Mahkemesinde dava açacaktır.
Boşanma Davasında Kadının Hakları Nelerdir?
Boşanma Davasında Kadının Haklarını;
- Ayrı Yaşama Hakkı,
- Ortak Konutun Özgülenmesini Talep Etme Hakkı,
- Çocuğun Teslim Edilmesini Talep Etme Hakkı,
- Çocuğun Tedbiren Velayetini Talep Etme Hakkı,
- Çocuk İle Kişisel İlişki Kurma Hakkı,
- Kadın İçin Tedbir Nafakası Hakkı,
- Çocuk İçin Tedbir Nafakası Hakkı,
- İştirak Nafakası Hakkı,
- Yoksulluk Nafakası Hakkı,
- Kadının Velayet Hakkı,
- Kadının Maddi Tazminat Hakkı,
- Kadın Eşin Manevi Tazminat Hakkı,
- Ziynet Eşyası Alacağı Hakkı,
- Mal Rejiminden Kaynaklı Alacak ve Haklar,
- Aile Konutu Şerhi Konulmasını İsteme Hakkı,
- 6284 Sayılı Yasadan Kaynaklanan Koruyucu Tedbirlerin Uygulanmasını Talep Etme Hakkı,
- Ücretsiz Avukat Talep Edebilme Hakkı,
- Kadının Kendi Eşyalarını Talep Etme Hakkı,
Şeklinde sıralayabiliriz.
Bu konu hakkında kapsamlı bilgi için “Boşanan Kadının Hakları Nelerdir?” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Boşanma Davasında Erkeğin Hakları Nelerdir?
Boşanma Davasında Erkeğin Hakları:
- Ayrı Yaşama Hakkı,
- Ortak Konutun Özgülenmesini Talep Etme Hakkı,
- Çocuğun Teslim Edilmesini Talep Etme Hakkı,
- Çocuğun Tedbiren Velayetini Talep Etme Hakkı,
- Çocuk İle Kişisel İlişki Kurma Hakkı,
- Çocuk İçin Tedbir Nafakası Hakkı,
- İştirak Nafakası Hakkı,
- Yoksulluk Nafakası Hakkı,
- Erkeğin Velayet Hakkı,
- Erkeğin Maddi Tazminat Hakkı,
- Erkeğin Manevi Tazminat Hakkı,
- Mal Rejiminden Kaynaklı Alacak ve Haklar,
- Aile Konutu Şerhi Konulmasını İsteme Hakkı,
- 6284 Sayılı Yasadan Kaynaklanan Koruyucu Tedbirlerin Uygulanmasını Talep Etme Hakkı,
- Ücretsiz Avukat Talep Edebilme Hakkı,
- Erkeğin Kendi Eşyalarını Talep Etme Hakkı,
Şeklinde sıralayabiliriz.
Boşanma Davasında Avukat Zorunlu Mudur?
Boşanma davasında avukat ile temsil konusunda bir yasal zorunluluk yoktur. Ancak , boşanma avukatı olmaksızın açılan davada, sonuçlar çok ağır olabilecektir.
Yani bir kişinin boşanma davasını bir avukat ile açması gerektiği konusunda herhangi bir yasal mevzuat bulunmamaktadır.
Ancak bir çok boşanma davasında gördüğümüz üzere, Boşanma Avukatı olmaksızın açılan davalar sonucunda, belki de hayat boyu sürecek mağduriyetlere şahit olmaktayız.
Bu konuda daha detaylı bilgi için “Boşanma Avukatı” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Hakim Anlaşmalı Boşanma Davasında Taraflara Ne Sorar?
Anlaşmalı boşanma davasının belkemiği boşanma protokolüdür. Hakim tarafların boşanma iradelerini ve boşanmadaki şartları hür irade ile kararlaştırdıklarından emin olmak için boşanmak isteyip istemediklerini, protokoldeki imzaların kendilerine ait olup olmadığını, boşanma protokolündeki gibi boşanmak isteyip istemediklerini soracaktır.
Boşanma protokolünde anlaşılması zor bir şartın bulunması halinde taraflardan bunun açıklamasını isteyebilir.
Çekişmeli Boşanma Davasında Hakim Taraflara Ne Sorar?
Çekişmeli boşanma davasında taraflar karşılıklı olarak dilekçelerini sunduktan sonra, öninceleme duruşmasında taraflara sulh olmak isteyip istemedikleri, eğer bir uzmanın yardımından faydalanmak istiyorlar ise bir uzmana yönlendirebileceğini soracaktır.
Sonrasında taraflardan uyuşmazlık konularını ve taleplerini soracaktır. Taraflar uyuşmazlık konusunu ve taleplerini belirttikten sonra bu husus öninceleme tutanağına yazılacaktır.
Yine taraflardan dilekçede belirttiği hususlardan belirsiz (muğlak) hususlarda bilgi ve açıklama yapılmasını isteyebilir.
Çekişmeli Boşanma Davasında İlk Duruşmada Neler Olur?
Çekişmeli boşanma davasının ilk duruşmasında tarafların sulh olup olmayacakları sorulur. Taraflar sulhe davet edilir. Taraflar sulh olmaz iseler, tarafların dilekçelerinde belirttiği uyuşmazlık konuları tespit edilir. Bu hususlar duruşma tutanağına geçirilir.
Boşanma davasında ilk duruşmada neler olduğu ve çeşitli ihtimaller konusunda detaylı bilgi için “Boşanma Davasında İlk Duruşma” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Çekişmeli Boşanma Davasında İlk Duruşma Ne Zaman Olur?
Çekişmeli boşanma davasında ilk duruşma genel olarak dava dilekçesinin verildiği tarihten itibaren 5-6 ay sonrasında olmaktadır.
Tarafların dilekçe hakkını tam olarak kullanıp kullanmaması, dilekçeler aşamasında sürelerin ne kadarının kullanıldığı hususları ile birlikte mahkemenin iş yoğunluğu nazara alındığında bu süre kısalabildiği gibi uzayabilmektedir.
Detaylı bilgi için “Boşanma Davasında İlk Duruşma” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Çekişmeli Boşanma Davası, Anlaşmalı Boşanma Davasına Dönüşebilir Mi?
Tabi ki. Taraflar çekişmeli boşanma davası devam ederken, boşanma ve boşanmanın sonuçları konusunda anlaşmaya varırlarsa, aralarında hazırlayacakları protokol uyarınca anlaşmalı boşanmalarını talep edebilirler.
Bu durumda çekişmeli boşanma, anlaşmalı boşanmaya dönüşür.
Anlaşmalı Boşanma Davası, Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşebilir Mi?
Tarafların, Boşanma, Çocuklar ve Boşanmanın mali sonuçları konusunda hazırladıkları Anlaşmalı Boşanma protokolü mahkemeyi bağlamayacaktır. Tarafların duruşmada bu protokolü kabul ettiklerini ve protokoldeki imzanın kendilerine ait olduğunu belirtmeleri gerekmektedir.
Eğer mahkemeye protokol sunmasına rağmen,
- Taraflardan bir tanesi duruşmaya gelmez ise,
- Taraflardan bir tanesi protokoldeki hükümlerden bir tanesini dahi kabul etmez ise,
- Taraflardan bir tanesi duruşmada ben anlaşmalı boşanmak istemiyorum şeklinde beyanda bulunur ise,
Anlaşmalı boşanma gerçekleşmez, Bu takdirde davacının davasını çekişmeli dönüştürmesi gerekir.
Çekişmeli Boşanma Mı? Anlaşmalı Boşanma Mı?
Taraflar arasında boşanma ve boşanmanın sonuçları hakkında bir mutabakat (anlaşma) var ise kesinlikle Anlaşmalı boşanma tercih edilmelidir.
Yani her iki taraf boşanmak istemekte, çocukların velayetinin kime verileceği, nafaka verilip verilmeyeceği, ne ölçüde verileceği, maddi ve manevi tazminat açısından bir uzlaşma var ise mutlaka anlaşmalı boşanma tercih edilmelidir.
Tek celsede, hızlı bir şekilde, sorunsuz bir boşanma gerçekleşir.
Ancak avantajlar sadece bunlarla sınırlı olmayıp daha detaylı bilgi için “Anlaşmalı Boşanma Davasının Avantajları” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Ancak, eşler arasında bu konularda bir anlaşma yok ise; bu durumda çekişmeli boşanma davası açmaktan başka çare yoktur.
Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Anlaşmalı boşanmak isteyen kişi, eşi ile boşanma ve boşanmanın sonuçları konusunda bir anlaşmalı boşanma protokolü hazırlamalıdır.
Boşanma protokolünü, boşanma dilekçesine ekleyerek, bulunduğu yer aile mahkemesinin olduğu adliyedeki hukuk tevzi bürosuna gidecek, burada gerekli harçlar ve masraflar yatırmak suretiyle davasını açacaktır.
Boşanma Davası Devam Ederken, Bir Başkasıyla Duygusal Bağ Kurmak
Boşanma davası açılması ile eşler boşanmış sayılmazlar. Boşanma davası kesinleşinceye kadar eşler evli kalmaya devam eder. Bu nedenle evlilik yükümlülüklerinden olan, “sadakat yükümlülüğü” devam eder.
Dolayısıyla, boşanma davası devam ederken, bir başkası ile duygusal bağ kurmak Sadakat Yükümlülüğünün ihlali ve Güven Sarsıcı hareket olup, kusurlu bir eylemdir. Böylesi bir davranış yeni bir boşanma davasının konusunu oluşturacaktır.
Güven Sarsıcı Hareketler ve Sadakat Yükümlülüğünün ihlali konusunda detaylı bilgi için “Güven Sarsıcı Hareketler – Cinsel Sadakat Yükümlülüğü” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Boşanma Davası Devam Ederken Eşlerin Barışması Halinde Ne Yapılmalıdır?
Boşanma davası devam ederken, eşler boşanmaktan vazgeçebilir, birbirlerine yeniden şans verebilir. Açmış oldukları boşanma davasının kapatılmasını isteyebilirler.
Böylesi bir durumda davacının davasından vazgeçtiğine ya da feragat ettiğine ilişkin bir dilekçe ile mahkemeye müracaat etmesi gerekir.
Ancak vazgeçme ile feragat beyanının farklı sonuçları olduğundan bir boşanma avukatının hukuki yardımından faydalanmalıdırlar.
Türk Vatandaşı Olmayan Eşe Karşı Türkiye’de Dava Açılabilir Mi?
Evet açılabilir. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun uyarınca Türk Vatandaşı Olmayan Eşe Karşı Türkiye’de boşanma davası açılması mümkündür.
Boşanma Davası Şartları Nelerdir?
Her bir boşanma davasının açılmasına ilişkin şartlar farklıdır. Örnek vermek gerekirse anlaşmalı boşanma davası için en az 1 yıllık evlilik, boşanma protokolü, tarafların duruşmada hazır olmaları ve hakimin protokolü uygun bulması gibi.
Yine çekişmeli boşanma davasında da boşanma sebebine bağlı olarak şartlar farklılık gösterir. örneğin Zina sebebiyle boşanma davasında, zina olgusunun ispatlanması, zinayı öğrendikten sonra 6 ay içinde dava açılmış olması ve zinayı affeden bir olgunun bulunmaması gibi.
Dolayısıyla her bir davayı ayrı ayrı değerlendirmek gerekir. Bu nedenle en detaylı ve doğru bilgiyi boşanma avukatından alabileceksiniz.
Boşanma Davası Hangi Dava Türüne Girer?
Boşanma davası bir çok ayrıma tabi tutularak sınıflandırılabilir.
Özel Hukuk Davası– Kamu Davası Ayırımında, Özel Hukuk Davasıdır.
Ceza Davası – Hukuk Davası ayırımında, Hukuk Davasıdır.
Boşanma Davası, Yazılı Yargılama Usulü – Basit Yargılama usulü ayırımında; Yazılı Yargılama usulünün uygulandığı dava türlerindendir.
Boşanma Davası İle Birlikte Mal Paylaşımı Davası Açılabilir Mi?
Mal paylaşımı ile kastedilen, Mal Rejimi Hukukundan kaynaklanan davalar ise boşanma davası ile mal paylaşımı davasının aynı dilekçe ile dava konusu edilmesi mümkün değildir.
Ancak boşanma dilekçesi yanında ayrıca mal rejiminin tasfiyesine ilişkin ayrı bir dava açılması mümkündür. Ancak aynı dosya içerisinde değil, ayrı davalar halinde görülecektir.
Çünkü mal rejiminden kaynaklanan davalar boşanma kararı kesinleştikten sonra görülebilecek davalardır. Bu nedenle boşanma davası yanında mal rejimine ilişkin dava açılmış ise, mal rejimine ilişkin davaya bakan mahkemece boşanma davasının sonucunu bekleyecektir.
Boşanma Davası Reddedildikten Sonra Anlaşmalı Boşanma Davası Açılabilir Mi?
Evet açılabilir. Taraflar boşanma davası reddedildikten sonra, bir araya gelerek boşanma ve boşanmanın sonuçları konusunda anlaşmaya varabilirler. Bu takdirde yeni bir boşanma dilekçesi ile boşanma protokolünü mahkemeye sunarak anlaşmalı olarak boşanmalarını talep edebilirler.
Boşanma Davasında 3. Şahsın GSM (Telefon) Dökümleri İstenebilir Mi?
Kural olarak, boşanma davasında sadece tarafların telefon dökümlerinin dosyaya getirtilmesi istenebilir.
Davanın tarafı olmayan kişilerin telefon dökümlerinin getirtilmesi, dosyaya konulması suç teşkil edecektir.
Boşanma Davası Islah Dilekçesi İle Islah Edilebilir Mi?
Evet. Koşulları bulunması halinde boşanma davasında ıslah mümkündür. Bunun için ıslah dilekçesi ile davanın ıslah edilmesi gerekir.
Boşanma Davası, Zamanaşımı Süresi:
Boşanma Davaları için öngörülen bir zamanaşımı süresi bulunmamaktadır. Ancak bazı boşanma sebeplerinde hak düşürücü süre öngörülmüştür.
Hak düşürücü sürelere örnek olarak Zinayı öğrenen eşin öğrenmeden itibaren 6 ay içerisinde dava açması gibi.
Boşanma için bir zamanaşımı süresi bulunmamakta ise de; boşanmaya bağlı bazı davalar için dava açma hakkı konusunda zamanışımı süresi bulunmaktadır.
Örneğin, Katkı payı alacağı davası, değer artış payı davası, artık değere katılma alacağı davası gibi mal rejiminin tasfiyesine yönelik davalar için öngörülen zamanaşımı süreleri bulunmaktadır.
Zamanaşımı ve hak düşürücü süreler bakımından önemli farklılıklar bulunmaktadır. En önemli fark ise hak düşürücü sürenin olduğu bir durumda hakim sürenin geçip geçmediğini kendisini tespit eder. Hak düşürücü süre dolmuş ise davanın reddine karar verir.
Boşanma Davası Ücreti Geri Alınır Mı?
Boşanma davası ücreti ile kastedilen şey genel itibariyle, yapılan yargılama nedeniyle ödenen harç ve masraflardır.
Boşanma davası sonucunda davanın kabulüne karar verilmesi halinde, yargılama giderleri karşı tarafa yüklenir.
Dolayısıyla davacının davasının kabul edilmesi halinde, davalı yargılama giderlerini davacıya ödemekle yükümlü olacaktır.
